Bij thuisgevoel denken we vaak aan veiligheid, een gezellige plek waar we kunnen ontspannen, onszelf kunnen zijn en ons geen zorgen hoeven te maken over de spanningen in de wereld. We delen onze leefruimte echter vaak met sommige ongewenste gasten. Binnen, d.w.z. thuis, op kantoor of in een school, kunnen de concentraties van sommige vervuilende stoffen twee tot vijf keer zo hoog zijn als buiten. En omdat we ongeveer 90% van onze tijd in gebouwen doorbrengen, is dat zorgwekkend. We hebben dit artikel geschreven om uit te leggen wat binnenluchtvervuiling en de gevolgen voor de gezondheid van bepaalde vervuilende stoffen zijn en hoe u de luchtkwaliteit in uw woning kunt verbeteren. 

Wat is binnenluchtvervuiling? 

Binnenluchtvervuiling is de besmetting van de binnenkant van gebouwen door schadelijke chemische en biologische stoffen. 

Enkele voorbeelden van vervuilende stoffen die in gebouwen worden gevonden, zijn:

  • Koolmonoxide (CO). CO is een giftig gas dat ontstaat wanneer brandstoffen zoals hout, kolen en gas niet volledig verbranden. Het is ook aanwezig in sigarettenrook en uitlaatgassen 
  • Kooldioxide (CO2). Mensen en dieren ademen zuurstof in en ademen kooldioxide uit. Dit kan leiden tot ophoping van CO2 in gebouwen, vooral bij een slechte ventilatie 
  • Vluchtige organische stoffen (VOS). VOS zijn gassen die ontsnappen uit bepaalde producten zoals verf, lakken, reinigingsproducten en brandstoffen. Sommige kaarsen op paraffinebasis en nieuw meubilair kunnen ook VOS afgeven. 
  • Schimmels. Schimmels worden veroorzaakt door overmatig vocht en hoge vochtigheid. Daarbij worden sporen en cellen aan de lucht afgegeven, die gevaarlijk kunnen zijn vooral voor jonge, oude en kwetsbare mensen 
  • Biologische verontreinigende stoffen. Binnenluchtvervuiling wordt niet alleen veroorzaakt door chemische stoffen en gassen. Uitwerpselen van dieren, stofmijt, huisdierharen en pollen kunnen allemaal leiden tot een verslechtering van de luchtkwaliteit 
  • Radon. Radon is een radioactief gas dat ontsnapt uit stenen, water en grond. Het kan een gebouw binnendringen via scheuren in muren en vloeren, waar het lange tijd opgesloten kan worden 
  • Asbest. Vóór de jaren 1980 werd asbest veel gebruikt voor de isolatie van woningen. Later bleek dat de vezels leiden tot ziekten zoals mesothelioom, een bepaald soort kanker. Asbest is meestal veilig als het niet wordt verstoord 

Binnenluchtvervuiling mag niet worden genegeerd. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) noemt het ‘’s werelds grootste ecologische risico voor de gezondheid’. In tegenstelling tot buitenluchtvervuiling worden de vervuilende stoffen binnen namelijk niet verdund door de lucht. Daardoor kunnen zich hoge concentraties in een kleine ruimte ophopen.

Waardoor ontstaat binnenluchtvervuiling?

Er zijn vele verschillende bronnen van luchtvervuiling. We realiseren ons echter meestal niet dat deze aanzienlijke gevolgen voor de luchtkwaliteit hebben. Hiervoor hebben we enkele factoren genoemd waardoor de binnenluchtvervuiling kan toenemen zoals schimmels, reinigingsproducten en sigarettenrook. Er zijn nog meer redenen waarom binnenluchtvervuiling tot dergelijke dramatische niveaus is gestegen. 

Energie-efficiënte woningen

Moderne woningen worden bewust energie-efficiënt gebouwd, d.w.z. dat warmte minder kans krijgt om naar buiten te ontsnappen. Hoewel dit positief is voor onze energierekeningen en onze CO2-voetafdruk verlaagt, kan dit de binnenluchtkwaliteit aantasten. In beter geïsoleerde woningen hopen zich meer vervuilende stoffen op in plaats van naar buiten te worden afgevoerd.

Brandstof binnen verbranden

Hoewel het belangrijk is om binnenshuis warm te blijven, kan de verbranding van brandstoffen aanzienlijk bijdragen aan luchtvervuiling. Op biomassa gebaseerde verwarmingssystemen, houtkachels en gastoestellen kunnen allemaal problemen veroorzaken, vooral wanneer ze niet efficiënt werken. 

Onvoldoende ventilatie

De belangrijke reden van een slechte binnenluchtkwaliteit is dat buitenlucht niet kan binnendringen. Wanneer frisse lucht niet in een woning of commercieel gebouw stroomt, kunnen de concentraties van vervuilende stoffen in de binnenlucht enorm stijgen. Hoewel mensen de ventilatie in hun gebouwen kunnen verbeteren door ramen en deuren te openen, is dit vaak niet praktisch, vooral als het buiten koud is. Uit een onderzoek door de Britse regering bleek dat slechts 4% van nieuwe woningen voldeed aan de minimale ventilatie-eisen die in de nationale bouwverordeningen worden aanbevolen. 

Wat zijn de gevolgen voor de gezondheid van hoge binnenluchtvervuiling?

Als u regelmatig last hebt van wat volgens u verkoudheid of griep is, zouden deze symptomen wel eens kunnen worden veroorzaakt door binnenluchtvervuiling. Eenmalige of herhaalde blootstelling aan vervuilende stoffen kan leiden tot hoofdpijn, vermoeidheid, jeukerige ogen, keelpijn of een loopneus. 

Vervuilende stoffen kunnen ook de productiviteit verminderen. Verhoogde kooldioxideconcentraties kunnen bijvoorbeeld leiden tot slechte beslissingen, langzamere reacties en vermoeidheid. Sommige mensen krijgen last van een medische aandoening die Sick Building Syndrome wordt genoemd. Daarbij worden mensen ziek nadat ze in een bepaalde ruimte of gebouw zijn geweest en zich dan beter voelen nadat ze die hebben verlaten. 

Binnenluchtvervuiling kan ernstige gezondheidsproblemen op de lange termijn veroorzaken, zoals astma en chronische obstructieve longaandoeningen (COPD). Mensen met chronische aandoeningen blijven vaak meer binnenshuis, waardoor hun aandoening verder verslechtert. Naar verwachting overlijden 3,2 miljoen mensen per jaar door ziekten die verband houden met binnenluchtvervuiling, waaronder hartaandoeningen, beroertes, respiratoire infecties en longkanker. Hoge concentraties van bepaalde gassen kunnen ook gevaarlijk zijn. Zo hebben CO-concentraties tot 70 deeltjes per miljoen (ppm) geen schadelijke gevolgen voor de meeste mensen. Concentraties boven 150 ppm kunnen echter leiden tot desoriëntatie, bewusteloosheid en zelfs overlijden.

Hoe kan ik de luchtkwaliteit in mijn huis meten?

De meeste vervuilende stoffen zijn onzichtbaar. U kunt ze niet zien, u kunt ze niet proeven en, in de meeste gevallen, u kunt ze niet ruiken. Hoe weet u dan dat ze aanwezig zijn? 

De eenvoudigste manier is om een luchtkwaliteitsmeter te kopen of lenen. Die zijn verkrijgbaar als handheld apparaten of meetpanelen die u op een oppervlak kunt bevestigen. In de loop der tijd geeft deze meter de concentraties van VOS, kooldioxide, koolmonoxide en luchtvochtigheid aan. De meeste luchtkwaliteitsmeters meten geen radon, maar er zijn speciale testkits verkrijgbaar voor het meten van radon in uw woning. Ze worden drie maanden gebruikt en dan voor analyse naar een laboratorium gezonden. 

Om veiligheidsredenen is het ook belangrijk om koolmonoxidemelders in uw woning te installeren. Idealiter waar iedereen slaapt en in de buurt van toestellen die CO produceren zoals CV-ketels en gasfornuizen. Deze melders worden geactiveerd bij hoge CO-concentraties in uw woning. U kunt de woning dan ventileren en veilig verlaten. 

Eenvoudige manieren om de binnenluchtkwaliteit te verbeteren

Het goede nieuws over binnenluchtvervuiling is dat u diverse dingen kunt doen om een hoogwaardig binnenklimaat te krijgen. We hebben een artikel geschreven over verbetering van de luchtkwaliteit in uw woning, maar er zijn nog andere manieren waarop u alle ruimtes in uw woning gezond en veilig kunt houden. 

Houd uw woning schoon

Een schone woning is een gezonde woning. Door schimmels, stof en dierenharen regelmatig te verwijderen, verbetert u de luchtkwaliteit en verdwijnen vervuilende stoffen. Natuurlijk bevatten sommige reinigingsproducten VOS, waardoor de luchtkwaliteit kan verslechteren. Er zijn echter vele natuurlijke en milieuvriendelijke producten verkrijgbaar zonder deze schadelijke chemische stoffen. Voor een volledig natuurlijke aanpak kunt u uw koelkast of spoelbak bijvoorbeeld met een mengsel van zuiveringszout en water schoonmaken. 

Vochtigheid verlagen

Een hoge luchtvochtigheid in een woning kan leiden tot schimmelvorming. U kunt echter eenvoudige maatregelen nemen om luchtvochtigheid te verminderen: 

  • Plaats deksels op pannen tijdens het koken 

  • Droog kleding buitenshuis of open een raam wanneer u deze binnenshuis droogt 

  • Neem een koudere douche of bad 

  • Gebruik een ontvochtiger 

  • Houd dakgoten schoon; zo kan water niet omlaag langs de muren stromen en wordt vochtigheid binnenshuis voorkomen 

Betere ventilatie kan ook helpen met schimmels en vocht... 

Ventilatie verbeteren

Verhoging van de luchtstroom in uw woning veroorzaakt minder vervuilende stoffen en is op de lange termijn de beste oplossing ter vermindering van de luchtvervuiling. U kunt dit doen door: 

  • ramen en deuren te openen om frisse lucht binnen te laten 

  • afzuigkappen en -systemen in te schakelen in keukens en badkamers en deze schoon houden 

  • ventilatieroosters van ramen open te laten en luchtkanalen niet te blokkeren 

  • in een mechanisch ventilatiesysteem te investeren zoals de XY 

We hopen dat u na het lezen van dit artikel alle weet over binnenluchtvervuiling. Denk eraan dat u de luchtkwaliteit buiten weliswaar niet kunt beheersen, maar dat u maatregelen kunt nemen om de lucht in uw woning veiliger en aangenamer te maken. 

Nog vragen? Stuur ons dan een bericht.

Algemeen verzoek

Naar contactformulier

Ventilatieberekening aanvragen

Naar contactformulier

Verzoek om interventie

Naar contactformulier
Nog vragen? Bel ons gerust.

Algemeen verzoek

+32 (0) 15 28 05 10
MyZehnder-portaal

Profiteer van voordelen op ons MyZehnder-portaal. Log in met uw bekende toegangsgegevens of registreer u voor de eerste keer.